Johans vrouw

„Ik voelde me soms vader en moeder tegelijk”

Als er op een avond in maart 2011 om halftwaalf twee mannen voor de deur staan, wil de hoogzwangere Ellen Smith (41) niet opendoen. „Het was al laat. Ik was boven en mijn man, Johan, was nog niet thuis.” Het tweetal weet haar echter duidelijk te maken dat hun bezoek serieus is. „Het bleken agenten in burger te zijn. Ze zeiden dat Johan een ongeluk had gehad op zijn motor en met een gecompliceerde breuk in het ziekenhuis lag. Het was een paar uur eerder gebeurd, maar ze waren vergeten mij direct in te lichten.”

In het Sophia Ziekenhuis in Zwolle blijkt de situatie van haar man, die in coma wordt gehouden, heel wat ernstiger te zijn dan alleen een gecompliceerde breuk (Zie ”Leven op de kop na ernstig motorongeluk”). Het ongeluk heeft een enorme impact op het hele gezin, onder meer in de tijd rond de geboorte van het zesde kind, als Johan in een revalidatiecentrum verblijft. „We kregen veel hulp, en dat was fijn. Maar als er steeds allerlei mensen over de vloer komen, verlang je er ook naar om gewoon als gezin samen te zijn. Ik moest bovendien duidelijke grenzen stellen. Zo zei ik tegen mensen: Je kunt ’s avonds tussen acht en negen uur bellen. Anders neem ik de telefoon niet op. Dan ben ik er voor de kinderen.”

Als haar man na een halfjaar thuiskomt, moet hij leven met een gedeeltelijke verlamming en blijvend hersenletsel. Het gezin verhuist van Bergentheim naar een aangepaste woning in Mariënberg. Ellen draait als moeder van zes kinderen, nu in de leeftijd van vijf tot en met zestien jaar, overuren. „De situatie vergde veel van me en op den duur liep ik op m’n laatste reserves. Toen heb ik hulp gezocht, om te voorkomen dat ik burn-out zou raken. In m’n hoofd reed ik bij wijze van spreken de hele dag 120 op een weg waar je 80 mag. Ik voelde me soms vader en moeder tegelijk.”

Nog steeds wordt ze dagelijks met de beperkingen van haar man geconfronteerd. „Hij is snel moe en kan weinig prikkels verdragen. Als we met z’n allen aan tafel zitten is het druk. Vaak gaat hij voor het toetje naar bed en rust dan twee uur. Een uitje met de kinderen –naar de dierentuin of het zwembad– doe ik alleen. Voor de vakantie zoeken we een adres dat leuk is voor de kinderen en waar Johan genoeg rust kan krijgen.”

Smith maakt lange dagen. „De wekker gaat elke ochtend om zes uur en ik ben vaak tot elf uur ’s avonds bezig met het huishouden, de groentetuin, de kinderen helpen bij hun huiswerk enzovoorts.” Ontspanning vindt ze in de muziek. Ze speelt panfluit. Ook dirigeert ze samen met Erika Moree een kinderkoor van de kerk en van de basisschool waar haar jongste kinderen op zitten, de reformatorische Eben-Haëzerschool in Hollandscheveld. „We oefenen elke donderdagmiddag op school. Komend jaar gaan we een cd opnemen.” Smith geniet van deze activiteiten buitenshuis. „Om als moeder goed te functioneren in het gezin is het belangrijk dat je in balans bent. Dit helpt me daarbij.”